Có một bảo tàng dưới nước ở Úc, bên trong rạn san hô nổi tiếng nhất thế giới

Bạn có thể nhìn thấy các tác phẩm ở khắp mọi nơi, từ phòng trưng bày máy bay đến vùng lãnh nguyên phủ đầy tuyết ở Nam Cực hay “phòng tắm Banksy”, tác phẩm sáng tạo trong nhà mới nhất của nghệ sĩ nổi tiếng này. Nhưng còn bảo tàng dưới nước thì sao?

Strand Jetty của thành phố Townsville là một điểm nổi tiếng với những ai đi du lịch nước Úc. Đường bờ sông dài 1,5 dặm với các quán cà phê, tiệm kem và Công viên nước Strand. Nhưng giờ bạn có thêm lý do nữa để đến đây.

Bức tượng đổi màu theo nước biển

Bức tượng “Nàng tiên cá” dựa trên hình tượng của Takoda Johnson, 12 tuổi, đang nằm dưới nước. Cô bé là một người Wulgurukaba địa phương. “Nàng đang quan sát vùng đất của tổ tiên”, nhà điêu khắc Jason deCaires Taylor nói. Anh chính là người tạo ra bức tượng cao 5m này, hợp tác cùng Đại học James Cook và Viện Khoa học Hàng hải Úc.

Tác phẩm điêu khắc thay đổi màu sắc theo nhiệt độ nước biển bằng cách sử dụng dữ liệu được thu thập bởi trạm thời tiết Davies Reef. Dữ liệu được thu thập từ các cảm biến được gắn trên khắp Rạn san hô Great Barrier. Tác phẩm điêu khắc sử dụng năng lượng mặt trời luôn thay đổi là một lời nhắc nhở và cảnh báo về nhiệt độ nước biển đang tăng lên.

“Tôi muốn thể hiện những gì mà xảy ra trên rạn san hô trong môi trường đô thị, vì vậy, bức tượng đã kết nối cộng đồng với rạn san hô này”, Taylor nói với CNBC.

Nghệ thuật sắp đặt dưới đáy đại dương

Bức tượng lấp lánh chỉ là một trong 4 dự án tạo nên Bảo tàng Nghệ thuật dưới nước (Museum of Underwater Art/MOUA). Một thiết lập khác nằm ở trung tâm của Great Barrier Reef, cách Townsville khoảng hai giờ đi thuyền.

“Coral Greenhouse” ở John Brewer Reef là thiết lập mới nhất của bảo tàng dưới nước này. Họ chọn vị trí này bởi tầm nhìn rõ ràng, tường san hô tự nhiên và nền cát phẳng. Việc thiết lập đã hoàn tất vào tháng 12/2019 và dự kiến sẽ mở trong tháng 4/2020, nhưng đã bị hoãn lại do dịch Covid-19. Khi dịch qua đi, các công ty lữ hành sẽ đưa thợ lặn và khách du lịch khám phá dự án nghệ thuật nằm khoảng 18m dưới biển.

“Khi chúng ta nói về các rạn san hô, chúng ta nói rất nhiều về những gì chúng ta để lại cho thế hệ mai sau. Tôi cũng muốn khuyến khích nhiều bạn trẻ tham gia vào khoa học biển và khám phá, tìm hiểu thế giới dưới nước. Thêm vào đó, tôi muốn cộng đồng địa phương – đặc biệt là học sinh, sinh viên – trở thành đại sứ cho rạn san hô, như những vệ sĩ cho nó, bằng sự quan tâm sâu sắc về cách thức phát triển của nó”, Taylor cho hay.

Hứa hẹn là một nơi thu hút du lịch mạnh mẽ và là môi trường sống cho các sinh vật biển, tác phẩm nghệ thuật dưới nước có chức năng như một phòng thí nghiệm, theo dõi độ mặn của nước, độ pH và oxy, và một camera dưới nước ghi lại sự phát triển của rạn san hô.

Taylor đã tổ chức hội thảo với các nghệ sĩ địa phương và các thành viên của cộng đồng bản địa trong những tháng trước khi xây dựng và lắp đặt. Trước khi được đưa vào đại dương, tác phẩm điêu khắc bao gồm khoảng 500 bộ phận bằng thép và bê tông được chia thành năm phần lớn để lắp đặt dưới đáy đại dương.

“Đây là một những thiết lập nặng nhất mà tôi đã từng thực hiện”, Taylor cho biết về tác phẩm 64 tấn. “Điều quan trọng là phải neo chặt nó dưới đáy biển. Chúng tôi phải đảm bảo nó có khả năng chống chịu lốc xoáy cấp 4”.

Mặc dù còn hai dự án nữa phải đến cuối năm 2021 mới hoàn thiện, một ở đảo Palm và một ở đảo Magnetic, chính quyền bang Queensland kỳ vọng bảo tàng dưới nước sẽ trở thành điểm thu hút khách tới thăm nước Úc.

Những bảo tàng dưới nước khác trên thế giới

Mặc dù xuất hiện lần đầu ở Nam bán cầu, nhưng MOUA không phải là bảo tàng dưới nước đầu tiên trên thế giới, và cũng không phải lần đầu tiên Taylor tạo ra những thứ như thế này.

Điểm thu hút dưới nước đầu tiên của anh được phóng ra ngoài khơi Grenada, quốc đảo vùng Caribbean, năm 2006. Nằm ở độ sâu 5m, Công viên Điêu khắc Dưới nước Molinere có 75 tác phẩm, bao gồm Vicissitudes với 26 bức tượng trẻ em tạo nên vòng tròn tượng trưng cho cuộc sống và tầm quan trọng của việc tạo ra một môi trường bền vững cho các thế hệ mai sau.

Kể từ đó, Taylor ra mắt Museo Subacuático de Arte ở Cancún, Mexico, với hơn 400 bức tượng riêng lẻ tạo ra một rạn san hô nhân tạo độc đáo; Ocean Atlas ở Bahamas, tác phẩm điêu khắc dưới nước lớn nhất thế giới; bảo tàng độc đáo Museo Atlántico ở Tây Ban Nha nằm trong Khu dự trữ sinh quyển Lanzarote; và Coralarium gần đảo Sirru Fen Fushi thuộc khu Shaviyani Atoll ở Maldives.

Dự án Queensland có một điểm khác biệt rất lớn khi so sánh với các tác phẩm điêu khắc dưới nước khác của Taylor. “Trước đây, chúng ta cố gắng lôi kéo mọi người tránh xa các rạn san hô. Chẳng hạn, tại vùng biển Caribbean, có rất ít các rạn san hô nguyên sơ còn sót lại”, anh nói. “Còn dự án này lại nhằm mọi người chú ý đến rạn san hô, để mọi người thấy rằng nó vẫn ổn và có những san hô tuyệt vời nhất trên thế giới”.

“Người ta cho rằng toàn bộ Great Barrier Reef bị tẩy trắng. Điều đó là không đúng. Các rạn san hô mà chúng tôi đang làm việc là một trong những rạn san hô đẹp nhất mà tôi từng thấy”.

Minh Linh

Đăng bởi: Hường Nguyễn Thị Thu