Massage Thái đã bao trùm cả thế giới như thế nào?

Massage Thái có thể tìm thấy ở mọi spa trên toàn thế giới, song linh hồn của liệu pháp cổ truyền bình dị này đã thay đổi nhiều ở nơi nó được sinh ra.

Trong số các ngọn tháp và bảo tháp bằng gốm cao chót vót của chùa Wat Pho ở Bangkok Thái Lan là những bản khắc được hình thành từ thế kỷ 19. Được che chở bởi mái hiên bằng gỗ, những mảng đá cẩm thạch lớn, được gọi là Kho lưu trữ của Wat Pho (Epigraphic Archives of Wat Pho), tiết lộ những bí mật của phong cách sống Thái Lan và là một trong những bản ghi sớm nhất về các kỹ thuật của một trong những liệu pháp được kính trọng nhất đất nước: Nuad Thai hay còn gọi là Massage Thái.

Được thêm vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể của Unesco vào năm 2019, phương pháp chữa bệnh cổ xưa này do các nhà sư trong chùa thực hiện, pha trộn giữa kỹ thuật khéo léo, yoga và bấm huyệt để thư giãn cơ thể.

Không giống như massage Thụy Điển hay massage lomi lomi của người Hawaii, trong đó bệnh nhân là người tham gia thụ động, trong massage Thái, bệnh nhân – vẫn mặc quần áo đầy đủ – uốn, duỗi và di chuyển chân tay với sự trợ giúp của các nhà trị liệu để tăng cường sự linh hoạt.

Một số nhà trị liệu ở Thái Lan thậm chí sẽ giẫm lên bệnh nhân để tác động sâu hơn, mặc dù nó không phải kỹ thuật phổ biến.

Được khắc lên những tấm bia đá cẩm thạch trong chùa Wat Pho là sơ đồ hệ thần kinh – các đường năng lượng lan tỏa trên cơ thể mà các nhà trị liệu tuân theo khi đặt tay, chân hoặc khuỷu tay lên một người – được cho là ống dẫn của năng lượng cuộc sống. Mỗi điểm bấm huyệt được chú thích với bệnh nào tương ứng.

Massage Thái quan niệm: cơ thể bao gồm bốn yếu tố: đất, nước, gió và lửa. Nhà trị liệu sẽ cân bằng lại bằng cách loại bỏ tắc nghẽn năng lượng thông qua tác động lên huyệt đạo.

Vào giữa thế kỷ 19, trước khi y học hiện đại xuất hiện ở Thái Lan, chùa Wat Pho đã là trung tâm giáo dục y tế, với massage Thái là một phần của liệu pháp. Ở đây mở trường y học cổ truyền Thái Lan năm 1957. Khi vua Bhumibol đến thăm trường vào năm 1961, ông đề nghị đưa massage Thái trở thành một chương trình giảng dạy riêng. Ngày nay, các sinh viên từ khắp nơi trên thế giới đến đây để học cách massage.

Trong khi Wat Pho được biết đến như là nơi sinh của massage Thái truyền thống, những người đầu tiên sử dụng liệu pháp cổ này nằm cách xa cửa chùa và có thể được tìm thấy sâu trong vùng nông thôn trong các cộng đồng canh tác Thái Lan.

Mỗi làng có truyền thống chữa bệnh bằng massage riêng. Dân làng ghé qua để chữa đau nhức sau những ngày lao động vất vả. Người chữa bệnh được chỉ định, thường là một người lớn tuổi, thực hiện liệu pháp bẻ ngược, gập cơ thể đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và sẽ không tính phí cho các dịch vụ khi thực hành tuân theo các nguyên lý của Phật giáo về việc chăm sóc người khác trong cộng đồng.

Giáo viên Krairath Chantrasri của trường Wat Pho Massage School, đến từ vùng nông nghiệp Phetchabun ở miền bắc Thái Lan, nói rằng đó là một phần quan trọng của cuộc sống thôn làng.

Massage Thái xuất hiện ở hầu hết các hộ gia đình nông thôn. Trẻ em thường được dạy các kỹ thuật để có thể làm dịu các cơ bắp đau nhức của cha mẹ và ông bà sau ngày dài làm việc đồng áng.

Mặc dù chúng không hiểu lý thuyết bấm huyệt, nhưng chúng biết cách kéo, đẩy chân tay và cách bước lên lưng để làm dịu cơ bắp của người trong nhà. Thường sẽ thực hiện như vậy trên một tấm nệm trên sàn nhà.

Những tấm bia đá ở chùa Wat Pho có thể là tài liệu công khai nhất về massage Thái, nhưng tài liệu sớm nhất là trong một văn bản hoàng gia năm 1455. Nhưng massage Thái tồn tại trong cộng đồng là do sự tổng hợp của các truyền thống chữa bệnh khác nhau.

Jan Chaithavuthi, đồng tác giả của “Ancient Thai Massage Healing with Prana”, nói rằng: “Ý tưởng về năng lượng cuộc sống trong massage Thái có thể là bị ảnh hưởng bởi văn hóa Trung Quốc và Ấn Độ. Song các kỹ thuật thực tế làm cho massage Thái trở nên độc đáo đã được người Thái phát minh ra và lưu truyền qua nhiều thế hệ.”

Massage Thái có hai hình thức: massage dân gian Thái và massage hoàng gia Thái.

Massage dân gian Thái được thực hiện ở nông thôn. Người massage sử dụng tay, khuỷu tay, đầu gối và bàn chân của mình để giúp giảm đau cơ bắp cho dân làng. Đây là dạng massage phổ biến nhất ở Thái Lan cũng như trên toàn thế giới.

Massage hoàng gia Thái là một phương pháp được tạo ra trong các cung điện. Người massage chữa bệnh chỉ sử dụng tay và đầu ngón tay của mình để áp dụng phương pháp điều trị. Đây là phương pháp mà Bộ Y tế Công cộng khuyên các phòng khám massage tại các trung tâm y tế cộng đồng và bệnh viện nên tuân theo.

Dù thế nào đi chăng nữa, mỗi lần điều trị bằng massage Thái, nhà trị liệu đều wai khru (cầu nguyện) để cảm ơn người thầy và nhờ đấng linh thiêng giúp đỡ chữa cho người bệnh. “Chúng tôi cầu xin thầy và Chiwaka Komparaphat (danh y người Thái), được xem là người thầy massage Thái đầu tiên.”

Việc massage Thái trở nên nổi tiếng là nhờ chính phủ, các chuyên gia y tế công cộng, y học cổ truyền và massage trị liệu hợp sức để để tạo ra một loạt các chương trình giảng dạy xác định các nguyên tắc và kỹ thuật. Dự án mất ba năm để hoàn thành và tập trung vào sự an toàn, hiệu quả và nghi thức. Ngày nay, sinh viên phải đạt được tối thiểu 150 giờ học để trở thành một thực tập sinh massage Thái.

Liệu pháp giúp nông dân Thái Lan lấy lại tinh thần cũng trở thành một phần của chăm sóc y tế chính thống. Vì các bệnh viện Thái Lan đang sử dụng Nuad Thai để giúp phục hồi cho các bệnh nhân bị đột quỵ, tiểu đường, và nhiều bệnh khác.

Massage Thái cũng trở thành một ngành trị giá hàng triệu đô la, cung cấp sinh kế cho nhiều người Thái, bao gồm cả những người trước đây có thể ở bên lề xã hội. Hiện nay có các trường massage dành cho người mù ở Bangkok và Chiang Mai. Viện Phụ nữ Trị liệu Chiang Mai (Chiang Mai Women’s Correctional Institution) thậm chí có khả trường đào tạo massage cho tù nhân.

Nuad Thai cũng là một nét thu hút với khách du lịch Thái Lan. Thậm chí, “con người, đất đai và văn hóa Thái Lan được thể hiện phức tạp trong quá trình thực hành massage Thái”, theo Paul Buffelm, chuyên gia marketing người Canada.

Mặc dù mọi người dân Thái Lan ngày nay có quyền truy cập vào dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí của chính phủ, những người chữa bệnh trong làng vẫn có ảnh hưởng đến văn hóa Thái Lan. “Chúng tôi vẫn sử dụng thảo dược và massage Thái trong cuộc sống hàng ngày”, Chaithavuthi nói.

Tangtrongchitr tin rằng liệu pháp cổ xưa này có liên quan đến cuộc sống hiện đại hơn bao giờ hết. “Có thể xung quanh toàn người, nhưng thế giới hiện đại là một nơi cô đơn. Massage Thái giúp thu hẹp khoảng cách này, chữa bệnh và tạo sự kết nối.”

Phong Sa

Đăng bởi: Ván Cốp Pha